ΠΛΟΗΓOΙ 'Η ΝΑΥΑΓΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

Όταν ο Daniel Goleman αναφέρεται στη διαχείριση των συναισθημάτων, εννοεί την ικανότητα ελέγχου τους και σε μερικές περιπτώσεις  μετατροπής τους σε άλλα λιγότερο επώδυνα για εμάς. Ενδεικτικά ως τέτοια αναφέρονται ο θυμός, η λύπη, ο πόνος, ο φόβος και η ενοχή.

Ο συναισθηματικός έλεγχος, ο δεύτερος πυλώνας της συναισθηματικής νοημοσύνης, αποδίδεται ως η ικανότητα να χειραγωγούμε τα συναισθήματα μας και να χαλιναγωγούμε την συναισθηματική παρόρμηση και ανυπομονησία μας.

Ο Αριστοτέλης το έθεσε ως εξής: «να έχουμε τη σπάνια ικανότητα να θυμώνουμε με το σωστό πρόσωπο, στο σωστό βαθμό, τη σωστή στιγμή, για τη σωστή αιτία και με το σωστό τρόπο».

Στόχος της αυτοκυριαρχίας δεν είναι η περιφρόνηση ούτε η καταπίεση των συναισθημάτων, δεδομένου ότι καθένα έχει τη δική του αξία και ένα μήνυμα για εμάς, αλλά η ισορροπία.

Οι αρχαίοι Έλληνες στη θέση της «αυτοκυριαρχίας» χρησιμοποίησαν τον όρο «σωφροσύνη» και οι Ρωμαίοι «εγκράτεια της συναισθηματικής υπερβολής», επιδιώκοντας έτσι να διατηρήσουν το συναίσθημα εν ζωή εντός όμως κάποιων ορίων.

Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο μπορούμε να επιβιώσουμε της συναισθηματικής τρικυμίας. Έχουμε τα χαρίσματα του πλοηγού ή θα πνιγούμε στην οργή και απογοήτευσή μας;

Το ζητούμενο είναι να είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε σε χαμηλά επίπεδα την ένταση των δυσάρεστων ή αρνητικών εν γένει συναισθημάτων, έτσι ώστε να πετύχουμε συγκινησιακή ευεξία. Αυτό δε σημαίνει ότι θα είμαστε συνεχώς χαμογελαστοί, ούτε ότι θα νιώθουμε μόνο ένα είδος συναισθήματος. Συνεπάγεται ότι θα εξισορροπήσουμε τα θετικά και αρνητικά συναισθήματα μειώνοντας την ενέργεια των αρνητικών.

Πλοηγός του συναισθήματος είναι αυτός που έχει την ικανότητα να καθυποτάξει το θυμό, να αποφύγει την έκρηξη, να περιορίσει την απογοήτευση, να μετριάσει την ένταση και να διατηρήσει τα πράγματα σε μία προοπτική.

Στην κατεύθυνση αυτή σημαντικό είναι να έχουμε επίγνωση των συναισθημάτων μας και να επιστρατεύουμε τεχνικές που ρίχνουν τους τόνους και αποκαθιστούν την ηρεμία, όπως για παράδειγμα έλεγχο αναπνοής και ασκήσεις χαλάρωσης.

Ας μην ξεχνάμε ότι η τέχνη του να ηρεμούμε τον εαυτό μας είναι θεμελιώδης δεξιότητα της ζωής. Σύμφωνα με τους Τζων Μπάουλμπι και Ντόναλντ Γουίνικοπ είναι το πιο ουσιώδες ψυχικό εργαλείο.

Άλλη τεχνική είναι ο αναστοχασμός. Ο προσδιορισμός, η σημασία και προοπτική των συναισθημάτων καθώς και ο εντοπισμός τυχόν περιοριστικών πεποιθήσεων υποβοηθούν τον έλεγχο και την πλοήγηση τους.

Προτού λοιπόν πάρουμε θέση μάχης επειδή κάποιος μας προσπέρασε αντικανονικά ή κόρναρε επίμονα χωρίς λόγο, ας σκεφτούμε ότι ίσως κάτι του συμβαίνει, μία έκτακτη ανάγκη. Αυτή η ανθρωπιστική προσέγγιση μετατρέπει το θυμό σε συμπόνοια και δίνει τέλος στην εξέλιξή και κορύφωσή του.

Η επιλογή της όποιας αντίδρασης ανήκει αποκλειστικά σε εμάς: Ποιοι θέλουμε να είμαστε;   Πλοηγοί ή ναυαγοί;

Iωάννα Ξανθούλη
Accredited Practitioner Coach (IAPC&M)
Master Life Coach
Parent Coach